Rijitlik Nedir?

 

Rijitlik, bir cismin kuvvet etkisi altında meydana gelen şekil değiştirmeye karşı oluşan fiziki dirence verilen addır. Kütlelerin yer değiştirmelerinde önemli etkenlerden biri, onları başka noktalara bağlayan cisimlerde meydana gelen şekil değiştirmelerdir.

 

Rijitlik için redör sözcüğü de kullanılmaktadır. Bu tanım, serbestlik yönünde birim statik yer değiştirmeye karşı direnç anlamında da kullanılır. Dolayısıyla malzemenin, yapı elemanlarının, veya tüm yapının rijitliğinden ayrı ayrı bahsedilebilir.  Katılık veya sertlik olarak da adlandırılan  rijitlik, bir elemanın belli bir yük altında uğradığı etki ile, bu etki ile meydana gelen şekil değişikliğinin oranıdır.

 

Rijit bir eleman; kuvvet altında zor şekil değiştirebilen bir eleman olarak anlaşılmalıdır. Rijit olmayan bir eleman ise; kuvvet altında nispeten kolay şekil değişikliğine uğrayan bir eleman olarak anlaşılmalıdır.

 

Rijitlik, etkiyen kuvvetin cinsine, şiddetine ve tekrarına, malzemelerin özelliklerine, sistemdeki elemanların şekillerine, bunların konumlarına ve birbirleriyle bağlantılarına, ya da sistemin daha önce yaşadığı zorlanmalara bağlı olarak değişebilir, eksilir veya artar.

 

Yeterli rijitlik, dayanım ve süneklik deprem etkisindeki betonarme binalarda tasarımda dikkate alınan ilkelerin başında gelmektedir.Yatay yükler altında çerçeve sistemdeki deplasman hesabı yanal rijitliğin belirlenmesine bağlı olarak yapılır. Yatay yükün çok düşük seviyesi için kullanılacak rijitlik, brüt eleman kesitlerinden ve betonun başlangıç elastik modülünden hareket edildiğinde bulunacak rijitliktir. Sınır durumundaki rijitlik betonun çatlamasının göz önüne alınması kullanılabilirlik için uygundur. Rijitliği daha da azaltan durumlar arasında, yatay yüklerin artmasıyla ortaya çıkan donatıda akma, donatı ve betonda doğrusal olmayan davranışın hâkim duruma geçmesi gibi durumlarda söz konusudur. Yapılarda taşıyıcı olmayan elemanlar taşıyıcı olanlara göre daha az elastik ve gevrek bir davranış gösterirler. Taşıyıcı olmayan elemanlarda meydana gelebilecek hasarı kontrol altına almak rijitliğin arttırılması ile katların birbirine göre olan rölatif yatay ötelenmesi sınırlandırılarak yapmak mümkündür.

 

Yatay kuvvetler altında yapıdaki yer değiştirmelerin hesabı anal rijitliğin belirlenmesine bağlıdır. Brüt eleman kesitlerinden ve betonun başlangıç elastik modülünden hareket edildiğinde, bulunacak rijitlik yatay yükün çok düşük seviyesi için geçerli olur. Kullanılabilirlik sınır durumundaki rijitlik için, betonun çatlamasının göz önüne alınması uygundur. Yatay kuvvetlerin büyümesiyle donatıda akma ve donatı ve betonda doğrusal olmayan davranışın etkili duruma geçmesi, rijitliği daha da azaltır. Binada taşıyıcı olmayan elemanlar, taşıyıcı olanlara göre daha az elastiktir ve gevrek bir davranış gösterirler.

 

Rijitliğin arttırılması ile katların birbirine göre olan rölatif yatay ötelenmesi sınırlandırılarak özellikle taşıyıcı olmayan elemanlarda meydana gelecek hasarı kontrol altına almak mümkündür. Bunun yanında özellikle yüksek yapılarda deprem sırasında düşey yüklerin ikinci mertebe etkilerini sınırlı tutmak için yer değiştirmelerin sınırlandırılması amacıyla rijitliğin artırılması gerekli olur.

Yorum Ekle

Bu alandan yorum ekleyebilirsiniz.

Subscribe
Bildir
0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments

Popüler Yazılar

Instagram

Bizi takip edebilirsiniz.

Paylaş

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Share on whatsapp
Share on pinterest
Yayında

Benzer Yazılar

Yabani Otlardan Kurtulma Yöntemleri

Bahçenizdeki yabani otlar, istenmeyen misafirler gibi görünse de, aslında bazı faydalı özelliklere sahip olabilirler. Örneğin, bazı yabani otlar besin açısından zengindir ve salatalarda veya çorbalarda

Modern Peyzaj Tasarımı Nedir?

Modern peyzaj tasarımı, 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan ve günümüzde de popülerliğini korumaya devam eden bir tarzdır. Bu tarz, temiz çizgiler, geometrik formlar ve minimalist

0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x