Restorasyon, önemli bir olaya ev sahipliği yapmış eski tarihi eserin, özgün ve aslına uygun olarak, mümkün olduğunca az müdahale ile korunarak, orijinal malzeme ve özgün yapım tekniği kullanılarak onarılmasıdır. Restorasyonun nasıl yapılacağına karar vermek için yapının yeni kullanım amacı, günümüz konfor beklentileri, ilgili yönetmelik ve mülkiyet sahibinin taleplerini bilmek gerekir.
Tarihi eserlerin günümüze ve geleceği ulaşması için uygulanan restorasyon, yıkılma ve bozulma tehlikesi altında olan değerli yapıları koruma nedeniyle yapılır. Bu değerli eserlerin gelecek kuşaklara aktarılması ve geçmişteki mimari akımların daha iyi incelenmesi adına restorasyon çalışmaları büyük önem taşır.
Tarihi bina restorasyonu büyük bir girişimdir. Özellikle eski yapılarda yapı malzemelerinin seçiminde özel bir özen göstermek gerekir. Aynı zamanda tarihi binalar genellikle sürprizlerle doludur ve bu sürprizler hızla artabilir.
Restorasyon inşa etme konusunda ne kadar tutkulu olursanız olun, şehrinizdeki tarihi bir yapıyı yıkımdan veya çürümeden kurtarmak oldukça girişimci bir iştir. Ancak bina restorasyon projesi doğru yapılırsa güzel bir yapıya yeni bir hayat vermiş olursunuz. Tarihi bir binayı kurtarmaya karar vermeden önce, iyi araştırma yapmak ve daha önce bu işi yapmış profesyoneli seçme konusunda doğru karar vermek en önemlisidir.
Binanın Modern Olanaklarla Desteklenmesini Sağlayın
Restorasyon, kültürel ve tarihi mimari eserleri her dönem ayakta tutmaya ve yaşatmaya çalışan bir mimari yenileme sürecidir. Bu süreçte yapı eksikliklerinin iyi kavranmış olması gerekir. Yapı ile ilgili yenilemeler yaparken modern olanaklardan yapının orijinalliğini bozmayacak şekilde faydalanmak gerekir.
Tarihi binalar bazen binanın bütünlüğünü doğrudan etkileyen komplikasyonlara sahiptir. Tarihi bir binayı güncellerken, orijinal yapısal sistemin mümkün olduğunca çoğunun korunması ve onarılması tercih edilir. Bununla birlikte, daha fazla olanağın eklenmesi gerektiğini fark ederseniz, öncelikle binanın bu tür eklemeleri destekleyebileceğinden emin olmanız gerekir.
Bazı tarihi binalar, unsurlarını değiştirirken veya onarırken hassasiyet gerektirebilecek yapısal sistemlere sahiptir. Bazı durumlarda da mevcut sistemi modern yeniliklerle güçlendirmek için tamamen yeni bir yapısal sistem eklemek gerekebilir.
Binanın Karakterini Koruyun
Restorasyon projenizin bir sonraki adımı, binanın çevresinde bulunan yerleşim alanındaki önemini belirlemek olmalıdır. Tarihi binalar yıllar boyunca zengin mimari özelliklere, tasarım detaylarına ve o zamandan beri modern ev inşaatından farklı benzersiz yerleşim düzenlerine sahiptirler.
Binanızın tarihi, kültürel veya mimari önemini belirlemek, farkındalığı artırmak için önemlidir. Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Sağlanmasına Dair Yönetmelik kapsamında Bakanlık bütçesinden özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarının korunması, bakım ve onarımı için ayni, nakdi ve teknik yardım sağlanmaktadır. Restorasyona başlamadan önce hibe/finansman konusunda güncel durumu araştırmak ve başvuru yapmak faydalı olacaktır.
Restorasyona karar verirken; Burada tarihi bir olay oldu mu? Bölgede türünün ilk örneği miydi? Bunlar, binanın görünümünde herhangi bir köklü değişiklik yapmadan önce cevaplarını bilmek isteyeceğiniz yalnızca birkaç sorudur.
Uzmanlar, bina hakkında olabildiğince fazla bilgi edinmek için yerel tarihçiler, topluluk liderleri ve eski sahiplerle çalışmayı öneriyor. Tarihi binaları restore etmek, yerel işçiliği ve yerel tarihi canlı tutma şansı verir .
Orijinal Binayı Olabildiğince Koruyun
Yeni eklemeler dahil edilirken tarihi binanın karakterine mümkün olduğunca saygı gösterilmelidir. Yapılan değişiklikler ne kadar büyük olursa olsun, her birinin zaman içinde bina üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Herhangi bir potansiyel bütünlük kaybını önlemek için özel dikkat gösterilmelidir.
Düşündüğünüz herhangi bir değişiklik veya yükseltme, orijinal mimarinin özel tasarım amacına uygun olmalı. Ayrıca karakter tanımlayan özelliklere ve kaplamalara zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır.
Mümkün olduğunca tarihi doku üzerinde çalışın. Kaçınılmaz bir problem varsa, yapılacak değişikliğin orijinal tasarıma, rengine, dokusuna ve malzemelerine mümkün olduğunca yakın olmalıdır. Malzemelerin ikame edilmesi kaçınılmazsa, bunlar tarihsel özellik ile aynı formu, tasarımı ve genel görünümü taşımalı ve bu tür değişiklikler iyi bir şekilde belgelenmelidir.
Bina Yönetmeliklerine ve Tarihi Yapı Yönetmeliklerine Dikkat Edin
Yenileme projelerinin yalnızca binanın kaynaklarına öncelik vermesi değil, aynı zamanda bina sakinlerinin güvenliğine de öncelik vermeleri gerekir. Bu nedenle, yönetmeliklere uygun olmasının yanı sıra güvenlik önlemlerini de ele almak son derece önemlidir.
Tasarımcılar, mimarlar, inşaat mühendisleri ve inşaat görevlileri, planlama ve tasarım sürecine erkenden dahil edilmelidir. Böylece tarihi mülkte ortaya çıkabilecek olası sorunlara ve zorluklara bakmaları için yeterli süreye sahip olurlar.
Restorasyonunu yaptıracağınız binanın yasal olarak tarihi eser statüsünde olup olmadığı, üzerinde yapılacak değişiklikler açısından önemlidir.
Tarihi eser mülkler, kendi içinde bazı kademelere ayrılarak değerlendirilmektedir. Aşağıda bu dereceler hakkındaki bilgi sunulmuştur.
1. Birinci dereceden tarihi eser mülkler
Birinci dereceden tarihi eser mülklerin iç ve dış kısmında hiçbir şekilde değişiklik yapılmaması, bu yapıların aynen korunması gerekmektedir.
2. İkinci dereceden tarihi eser mülkler
İkinci dereceden tarihi eser mülkler üzerinde yapının asıl halini bozmayacak şekilde değişiklik yapılabilmektedir. Bu sebeple alınan yapının ikinci dereceden tarihi eser mülk statüsünde değerlendirilmesi halinde mülk sahibinin yapı üzerinde yapacağı değişiklikleri önceden iyice araştırması ve düşünmesi gerekmektedir.
3. Üçüncü dereceden tarihi eser mülkler
Eskiden satın aldığınız yapı, üçüncü derece tarihi eser mülk konumunda olsaydı o halde bu yapı üzerinde yapmak isteyeceğiniz değişiklikler için önce Anıtlar Kurulu’ndan izin almanız gerekmekteydi. Aksi halde yapı her ne kadar size ait olsa bile mülk üzerinde herhangi bir değişiklik gerçekleştiremezdiniz.
Uzman Tavsiyesi İsteyin
Son olarak tarihi bina restorasyon işinde uzman bir ekipten profesyonel yardım alarak uzmanlar ekibi oluşturmak her zaman akıllıca olacaktır. Daha önce de söylediğimiz gibi, tarihi bina restorasyon projesi küçük bir iş değildir. Restorasyon süreci boyunca yardım sağlamaya yardımcı olacak ve aynı zamanda mülkün restorasyonunun nihai amacını anlamaya yardımcı olacak deneyimli insanlardan oluşan bir ekibe sahip olmak oldukça yararlı olacaktır.
