Frank Gehry tam adıyla Frank Owen Gehry gerçek adıyla ise Ephraim Goldberg, 28 Şubat 1929 Toronto doğumlu mimar ve tasarımcı.
Ünlü mimar, 1947’den beri Los Angeles , Kaliforniya ‘da yaşamaktadır. University of Southern California ve Harvard’da mimarlık eğitimi aldıktan sonra 1963 yılında Frank o. Gehry and Associates adıyla kurduğu bir şirkette mimarlık pratiğine başlamıştır. Meslek yaşamı boyunca mimarlık çizgisi ticari bir pratikten sanatsal olarak yönlenen bir atölye çalışmasına kaymış, 1970’lerin sonlarında mimari üslubu dekonstrüktivizmin ana temellerine dayanmaya başlamıştır. Mimaride Dekonstrüktivizmin öncü uygulayıcılarından biri ve yaşayan en önemli mimarlardan sayılmaktadır. Yapıları yaratmak yerine özgün ve fonksiyonel heykeller tasarlar. Büyük ölçekli kamusal yapılarda klasik mimarlık temalarını işleyerek bu heykelsi anlatımı ile başarı kazanmıştır.
Yakın geçmişte, dokunaklı eğrisel formlar ile dekonstrüktivist çizgisini birleştiren belirgin eserler vermiştir. 1997’de tasarladığı Bilboa’daki Guggenheim Müzesi ile 1987 ile 1989 yılları arasında tasarladığı Weil-am-rhein’daki Vitra Design Museum bu eserlerdendir. 1990 yılında Pritzker Architecture Prize’ı, 1999’da American Institute of Architects Altın Madalyayı almıştır.
Dans Eden Ev
(Çekçe: Tančící dům) Hollanda kökenli bir sigorta şirketi olan Nationale-Nederlanden’in Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın şehir merkezinde inşa ettirdiği binasına verilen takma isimdir. Hırvat ve Çek kökenli bir mimar olan Vlado Milunić’in Kanada kökenli bir mimar olan Frank Gehry ile işbirliği yaparak boş olan ve nehir kıyısında yer alan bir alanda tasarladığı binadır. 1992 yılında başlanan inşaat 1996 yılında tamamlandı.
Orijinal olarak Fred Astaire ve Ginger Rogers’a adandığı ve dans eden iki partneri sembolizce ettiği için Fred and Ginger olarak adlandırılan bu yapı bölgede yaygın olan Barok, Gotik ve Art Nouveau binalar arasında oldukça dikkati çekiyor. Yapıya verilen başka bir isim de “Sarhoş Ev”’dir. Çatı katında bir Fransız restoranının yer aldığı binada birkaç adet uluslararası firmanın ofisleri bulunmaktadır.
Gehry Tower
Frank Gehry’nin Almanya’nın Hanover şehrindeki Steintor, Goethestraße de tasarlamış olduğu dokuz katlı bir binadır. Yapının inşaatı şehir belediyesinin işlettiği bir kurum olan üstra (Hanover Ulaşım Servisleri) kurumu tarafından finanse edilmiştir. Frank Gehry aynı kuruma Hanover’de bir otobüs durağı da tasarlamıştır.
Paslanmaz çelikten oluşan bir malzeme ile kaplanan yapıda oldukça belirgin bir eğrisel form mevcuttur. Frank Gehry’nin tasarladığı diğer birçok eserde olduğu gibi bu projede de zamanının en gelişmiş teknolojileri kullanılmıştır. Frank Gehry’nin ofisinde bu yapının 1:100 modeli oluşturulmuş, daha sonra oluşturulan bu yapının tüm cephesi scan edilmiş ve CAD programına nakledilmiştir. Daha sonra bu program vasıtasıyla cephede ve iç mekanlarda kullanılacak tüm parçaların boyutları ve şekillerine karar verilmiştir. 1999 yılında başlanan ve 8.5 milyon Alman Markı’na mal olan Gehry Tower projesi resmen 28 Haziran 2001 tarihinde kullanıma açılmıştır.
Guggenheim Müzesi Bilbao
İspanya’nın Bask Ülkesi bölgesinde, Bilbao şehrinde bulunan, modern sanat müzesidir. 11.000 m² alana yayılan müze, ABD’li bir vakıf olan, Solomon R. Guggenheim Vakfı’nın beş müzesinden biridir. Tıpkı kıvrılınca daha çok yük taşıyabilen bir kağıt gibi, müzenin duvarları da ağırlığını taşıyabilmesi için kıvrımlı bir yapıdadır. Müze, Bilbao şehir merkezinde, Nervión Nehri’nin kenarında bulunur. Pritzker Mimarlık Ödülü sahibi bir mimar olan Frank Gehry tarafından tasarlanan ve 1997 yılında tamamlanan bu bina yapısöküm tarzı stili ile ünlüdür. 4 yıl süren inşaat, planlanan bütçe sınırları ve takvimi içinde tamamlanmıştır.
Jay Pritzker Pavyonu veya Pritzker Müzik Pavyonu
Şikago’nun Loop bölgesinde yer alan Jay Pritzker Pavyonu’nu Randolph Caddesi’nin güneyinde ve Michigan Bulvarı’nın doğusunda yer almaktadır. Hyatt Hotelleri’nin sahibi olan Jay Pritzker’in ismi bu pavyona verilmiştir. Nisan 1999’da mimar Frank Gehry tarafından tasarlanmaya başlanan yapı, Haziran 1999 ile Temmuz 2004 arası inşa edilmiş, 16 Temmuz 2004 tarihinde de resmen açılmıştır.
Santa Monica Place
ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Santa Monica şehrinde yer alan ve 53.000 metrekarelik bir alana yayılmış bir alışveriş merkezidir. Santa Monica şehrinin güney kısmının sonlarında yer alan Üçüncü Cadde üzerinde yer alan bu alışveriş merkezi aynı zamanda Santa Monica Limanı ve kumsala da iki blok uzaklıktadır. Frank Gehry kariyerinin başlarında Gruen Associates firmasında çalışırken tasarladığı ilk projelerinden birisi olan orijinal Santa Monica Place projesini 1980 yılında inşa edilmesini sağladi ve 1990 yılındaki tamiratta da rol aldı.
Stata Merkezi veya Ray ve Maria Stata Merkezi
ABD’nin Massachusetts eyaletinin Cambridge şehrinde yer alan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ne ait bir araştırma merkezidir.
Stata Merkezi’nde, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ne ait üç araştırma merkezi yer almaktadır:
• Bilgisayar Bilimleri ve Yapay Zeka Laboratuvarı
• Bilgi ve Karar Sistemleri Laboratuvarı
• Dil Bilimleri ve Felsefe
Yapıda bu araştırma merkezlerine destek amacı ile 600 kişilik bir konferans salonu, dört küçük toplantı odası, kreş, yemekhane ve iki katlı bir yeraltı otoparkı da yer alıyor.
Vitra Design Museum
Almanya’nın Weil am Rhein şehrinde yer alan özel bir müzedir. Vitra Mobilyaları CEO’su Rolf Fehlbaum bu müzeyi bağımsız bir hayır kuruluşu olarak 1989 yılında kurmuştur. Halen Vitra Vakfı’nın tüm masraflarının üstelendiği bu müzenin bir başka şubesi Berlin şehrinde 2007 yılında açılmıştır.
Walt Disney Concert Hall
ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehir merkezinde yer alan bir konser salonudur.Walt Disney’in eşi Lillian Disney’in 1987 yılında hem Los Angeles sakinlerine hem de kocasına adadığı bu projenin tasarlanması fikri doğdu. Frank Gehry’nin tasarladığı bu konser salonu 23 Ekim 2003 tarihinde resmen açıldı. Salonun akustik tasarımı ise Yasuhisa Toyota tarafından gerçekleştirildi.
Weisman Art Museum
ABD’nin Minnesota eyaletinin Minneapolis şehrindeki Minnesota Üniversitesi Twin Cities Kampüsü’nde yer alan ve 1934’de kurulmuş bir müzedir. Müzenin günümüzde ikamet ettiği bina Frank Gehry tarafından tasarlanmıştır ve 1993 yılında tamamlanmıştır. Yapının paslanmaz çelikten oluşan dış kaplaması Frank Gehry ile birçok benzeri projelerde çalışmış A. Zahner Company adlı firma üretmiş ve monte etmiştir.
Fish Dance
“Fish Dance” adlı dev bir sazan heykeli Meriken Parkı’nın kuzeydoğu girişinin yakınındadır. Sanatçı Frank O. Gehry,22 metre yüksekliğindeki kamu sanatını yaratmak için pullara benzeyen bakır levhalarla kaplı zincir bağlantı ağ kullandı. Geleneksel olarak, Amur sazanı (koi veya nishikigoi olarak adlandırılır) Japon bahçeleri içindeki açık havuzlarda yetiştirilir. Bu sazanlar yaklaşık 1 metre uzunluğunda büyüyebilirler ve elli yıldan uzun yaşayabilirler. En büyüğü tahmini 225 yıl yaşayan Hanako’ydu.
Peter B. Lewis Binası
Frank Gehry tarafından 2002 yılında inşa edilen Peter B. Lewis Binası, eşsiz ve inovatif mimari özellikleri ile Amerika Birleşik Devletleri’nin Ohio, Cleveland eyaletinde yer alıyor.Peter B. Lewis Binası, aynı zamanda yine Amerika’da bulunan Case Western Reserve Üniversitesi’nin Weatherhead Okul Yönetimi bölümüne ev sahipliği yapıyor. Görenleri kendine hayran bırakan bu yapı, ismini vizyonu ve desteği binanın oluşmasına yardımcı olan zamanın sigorta şirketi yönetim kurulu Başkanı Peter B. Lewis’den alıyor. Bina, Weatherhead School of Management’ın öğrencilerine ve fakültelerine çalışma alanları ve sınıflar sağlıyor.
Louis Vuitton Vakfı
Louis Vuitton Vakfı, Paris ve Neuilly-sur-Seine şehirlerinin sınırlarında bulunan Bois de Boulogne’da yer alan ve Paris’in kültürel manzaralarına katılmayı amaçlayan görkemli ve yenilikçi bir yapı.Mimar Frank Gehry’nin girişimiyle 2008 yılında yapımına başlanan ve 20 Ekim 2014’te açılışı yapılan vakıf, Fransız ve uluslararası çağdaş sanat yaratıcılığını destekliyor ve mümkün olduğu kadar çok insana ulaşmayı amaçlıyor. Özellikle proje için oluşturulan bir su bahçesinin kenarına inşa edilen bina, Jardin d’Acclimatation eğlence parkının hemen yanında ve asırlık ağaçların arasında yer alıyor.
Suna Kıraç Kültür Merkezi
İstanbul’un kavuşamadığı projelerin belki de en güzeli ve en hazini Tepebaşı’nda yapılması planlanan Suna Kıraç Kültür Merkezi. Tepebaşı’ndaki TRT binasının yerine dünyaca ünlü mimar Frank Gehry’nin imzasını taşıyan güzeller güzeli bir kültür kompleksinin yapılmasını öngören proje, TRT arazisinin Suna ve İnan Kıraç Vakfı’na devri yılan hikâyesine dönüştüğü için rafa kalktı.
